شرایط بحرانی چیست؟

شرایط بحرانی به حوادثی گفته می شود که اداره آن از امکانات یک جامعه فراتر است و به کمک های خارج از جامعه نیاز می باشد. خسارات مالی، تلفات جانی، صدمات، اختلال در محیط زیست، آسیب های روانی و اجتماعی و.... در واقع تغییرات زیاد در زمان کوتاه منجر به عدم توانائی کنترل و مهار  

• چرا ما مدیریت بحران نداریم. این آسیب بزرگی است که کشور پُربحرانی مانند ایران دکترین مدیریت بحران ندارد. هرج و مرج و آشفتگی پس اززلزله غرب کشور و زلزله تهران نشان داد که عمقِ این آسیب تا کجاست.

اولین مشکل در این زمان‌ها این است که مشخص نیست متولی مدیریت بحران کیست.

• بحران‌ها نیازمند مدیریت واحد و یکپارچه هستند. همه‌ دستگاه‌ها باید در زمان بحران، مناسبات پیشین خود را تعلیق، و ذیل مدیریت یکپارچه به مقابله بحران به پردازند . ما نیازمند اتاق مدیریت هوشمند و مهندسی صحنه هستیم. مهندسی صحنه امکان ندارد مگر تحت اراده‌ مدیریت واحد و یکپارچه ستادبحران.
• آیا در بحرانهای اخیر علیرغم وجود ستاد های بحران ، این ستاد در مدیریت بحران موفق بوده است ؟! در ابتدا به بررسی هدف از تشکیل ستاد بحران و اینکه در مدیریت بحران چه اهدافی را باید دنبال کنیم می پردازیم:
• هدف اصلی مدیریت بحران 

- افزایش تاب آوری در مقابل رخداد و جلوگیری از ورود به شرایط بحرانی

- جلوگیری از هر نوع آسیب ناشی از بلایای طبیعی یا کاهش آن

که شامل مراحلی بشرح ذیل است:

• مراحل مدیریت بحران

قبل از بحران

1- پيش‌بيني و برآورد خطر و آسيب‌پذيري 2- پيشگيري3 – آمادگی 4- هشدار 

حین بحران

1- اقدامات فوری 2 -اقدامات اضطراری  3-اقدامات امداد و نجات

بعد از بحران

1- بازیابی2- بازتوانی3-بازسازی4- توسعه

از انجائیکه مهمترین فاکتوری که میتواند در مقابله با بحران موثر باشد پیش بینی و شناخت خطرات و فاکتور های منجر به بحران است لذا با کاهش میزان اسیب پذیری یا حذف فاکتور های بحران ساز میتوان از وقوع یا میزان شدت بحران جلو گیری نمود.

متاسفانه در شرایط فعلی در شهر تبریز علیرغم اطلاع و شناخت کافی از فاکتور های بحران ساز از جمله وجود گسل بزرگ در شمال تبریز(بعنوان تهدید کننده ) ودر حاشیه ان ساکنان حاشیه نشینی که در بافت فرسوده و در حاشیه این گسل زندگی میکنند را بعنوان تلنگری چند صد باره میتوان به آن اشاره نمود (که بالغ بر 150هکتاراز منطقه را شامل میگردد)  حاکی از وجود تهدید  فاجعه و بحرانی عظیم که باید در اولویت امر مسئولین استانی و کشوری بسرعت نسبت به رفع این معضل اقدام عاجل نمایند در غیر این صورت در آینده ای نچندان دور بدلیل  تراکم ، عدم دسترسی مناسب و بافت فرسوده و آسیب پذیر  منطقه  عملیات امداد و نجات مختل و به سختی امکان پذیر خواهد بود و سرعت عمل امدادگران را محدود خواهد نمود ، و این یعنی فاجعه . 

 حال سئوال اینجاست  علیرغم اطلاع مسئولین استانی و کشوری از وضعیت بحرانی شمال شهر تبریز چرا اقدامات لازمه مسکوت ماندهاست .

•  در صورت وقوع فاجعه و اینکه میزان این فاجعه براحتی قابل برآورد می باشد .  مردم چه کسانی  را مقصر خواهند شناخت؟! مسئول کیست؟ 

ادامه دارد......

دکتر هوشنگ پاکدل صمدی  دی ماه  96